شما هم این حس را تجربه کرده‌اید؟ عصر جمعه‌ای بوده که شما را تا حد از خودبی‌خود شدن ببرد؟ سر درد بی‌دلیل و یکباره را در روزهای تعطیل تجربه کرده‌اید؟ روزهای عید برایتان حال و هوای خوبی دارند یا نه از حالا نگران عصرهای این روزهای تعطیل هستید؟ اگر این‌طور است، باید بدانید حال و احوالتان خیلی عجیب و غریب نیست چون مردمان بسیاری در سراسر دنیا احساس شما را دارند و امروزه این حالت را با نام «نشانگان افسردگی تعطیلات» می‌شناسند. اگر دچار این حالت هستید یا کسی را می‌شناسید که در پیچ و خم این حالت‌ها، حال شما را هم در روزهای تعطیل می‌گیرد، این مطلب را بخوانید تا درباره این نشانگان، دلایل ایجاد آن و راه‌های درمان آن بیشتر بدانید.
چه چیزی باعث دلایل افسردگی تعطیلات
اصلی‌ترین دلایل این افسردگی که تا به حال شناخته شده‌اند عبارتند از:
استرس، خستگی، توقعات بی‌جا و غیرواقعی، پولکی بودن بیش از حد، دلهره‌های اقتصادی، تصورات و انتظارات غیرواقعی از خودمان و شرایط، قبول مسوولیت‌های بسیار زیاد و خارج از توان، دور بودن از خانواده و دوستان و...
نشانه‌های افسردگی تعطیلات چیست؟
تعادل برقرار کردن و نظم دادن به برنامه خریدهای آخر سال یا تعطیلات پیش‌رو، برنامه‌ریزی برای مهمانی‌ها، عمل کردن به دستورات خانوادگی، مهمان‌داری و... می‌توانند نشانه چه باشند؟ اینکه شما یک تنه همه کارها را انجام می‌دهید؟ نشانه اینکه مودب و اجتماعی هستید؟ نشانه یک مادر یا پدر پر مشغله؟ نه، گاهی این رفتارها نشان می‌دهد فرد فشارهای عصبی زیادی را در این ایام تحمل می‌کند و به نوعی می‌خواهد خود را با این رفتار نشان دهد اما هم از درون آسیب می‌بیند و هم از بیرون. زیرا عوارضی مانند سردرد، تشنگی بیش از حد، زیاده‌خوری و بی‌خوابی می‌شود.
البته برخی هم این علایم را در همان زمان تعطیلات نشان نمی‌دهند و بعد از تعطیلات چنین حالت‌هایی را تجربه می‌کنند. اگر احساس نارضایتی و خستگی از این همه کار را هم به آنها اضافه کنیم، دیگر اوضاع تقریبا وخیم می‌شود.
شدت این افسردگی و غم در افراد تفاوت دارد؛ برخی ساعتی این حس را تجربه می‌کنند و برخی دیگر چند روزی این حس را دارند ولی بعضی‌ها خیلی بیشتر از اینها از این وضعیت رنج می‌برند. آنها دچار افسردگی‌های جدی‌تری هستند، مثل افسردگی فصلی و اختلال‌های عاطفی. این افراد به غیر از حالت‌های بد روحی دچار علایم فیزیکی هم می‌شوند:
سردردهای طولانی‌مدت را تجربه می‌کنند، با اینکه کار زیادی انجام نداده‌اند خستگی شدیدی دارند، با هر بهانه‌ای و به مدت طولانی گریه می‌کنند، تغییر حالت‌های شدید روحی پیدا می‌کنند و در فاصله کمی شاد هستند و یکباره دوباره غمگین می‌شوند، زودرنج می‌شوند، نمی‌توانند تمرکز کنند، بدن درد دارند، بی‌میلی جنسی پیدا می‌کنند، بی‌خواب می‌شوند، فعالیت بدنی‌شان پایین می‌آید، اشتهای زیادی پیدا می‌کنند و همین باعث بالا رفتن شدید وزنشان می‌شود.
درمانش چیست؟
تمام افسردگی‌های فصلی و تعطیلاتی که درباره‌شان حرف زدیم، می‌توانند بهبود پیدا کنند اما چگونه؟
• یکی از روش‌های موثر، توجه کردن به این افراد و حمایت آنها در این محدوده زمانی است.
• پیداکردن راهی برای کاهش استرس‌های تعطیلات، مثل برعهده گرفتن قسمتی از کارها، لغو برنامه بعضی مهمانی‌ها و حتی صرف‌نظر کردن از بعضی مسافرت‌های کوتاه یا بلندمدتی که با خود استرس به همراه می‌آورند.
• برنامه‌ریزی برای حل مشکلات مالی تا حد ممکن.
• افزایش زمان استراحت و ورزش و بازپروری درونی
• مراجعه به مشاور یا شرکت در گروه‌های همیاری که برای همین موارد تشکیل شده‌اند. از یاد نبرید بیان این حالت و صحبت درباره آن تا حد زیادی می‌تواند کمک‌کننده باشد. همچنین این گروه‌ها در مواقع حساس می‌توانند شما را حمایت معنوی کنند.
• علاوه بر اینها یک مرحله مهم در پیشگیری از بروز نشانه‌های اختلال عاطفی فصلی، قرار گرفتن در معرض نور است، مخصوصا نورهای فلورسانت که افسردگی را تا حد قابل‌توجهی بهبود بخشند. اگر هم قصد سفر را دارید، حتما نقاط آفتابی را در این ایام انتخاب کنید نه نقاط ابری و گرفته را.
پیشگیری هم دارد؟
این راهنمایی‌ها می‌تواند در پیشگیری از افسردگی تعطیلات و فصلی به شما کمک کند:
• انتظارات واقع‌بینانه از تعطیلات داشته باشید و برای خودتان اهداف واقع‌بینانه تنظیم کنید.
• بیش از توانتان مسوولیت قبول نکنید و حتی توصیه می‌شود در این مدت مسوولیت‌های کمتری قبول کنید.
• برنامه‌هایی که دارید روی کاغذ بیاورید و زمان‌بندی کنید تا دچار استرس نشوید.
• در مورد آنچه می‌توانید یا نمی‌توانید انجام دهید، واقع‌بین باشید.
• تلاش کنید در زمان حال زندگی کنید و از اکنون لذت ببرید.
• با خوش‌بینی به فردا نگاه کنید.
• اگر تنها هستید، سعی کنید داوطلبانه بخشی از وقت خود را برای کمک به دیگران اختصاص دهید.
• آرام بگیرید و مدتی بدون هیاهو به قطره‌های باران، منظره کوه یا خیابان و کوچه نگاه کنید.
• از افرادی که به شما استرس وارد می‌کنند، تا حد ممکن دوری کنید.
• از پیدا کردن دوستان جدید نترسید.
• زمانی را به خودتان اختصاص دهید.
• بیش از حد و بودجه‌تان در تعطیلات خرج نکنید زیرا این کار احتمال ابتلای شما را به افسردگی تعطیلات بیشتر می‌کند.
