فوبی اختصاصی عبارت است از ترسی شدید، دایمی، افراطی و یا نامعقول که در صورت وجود و یا انتظار شیء یا موقعیتی معین (مانند بلندی، حیوانات، تزریق، دیدن خون، سوار هواپیما شدن) بروز می کند. در این بیماران به محض مواجهه با محرک هراس آور مذکور، تقریباً همیشه پاسخی اضطرابی برانگیخته می شود که می تواند به شکل حمله پانیک درآید. این حملات وابسته به همان موقعیت خاص است. خود بیماران می دانند که ترس شان افراطی و یا نامعقول است. اینان از موقعیت هراس آور مذکور اجتناب می کنند و در غیر اینصورت، با اضطراب یا رنج و عذاب شدید، آن را تحمل می نمایند. اجتناب، انتظار اضطراب آلود و یا رنج و عذابی که رخ می دهد، به نحو چشمگیری مخل روال عادی زندگی فرد، شغل و یا تحصیل و یا فعالیت های اجتماعی او می باشد. در افراد زیر 18 سال، برای تشخیص این اختلال لازم است حداقل 6 ماه طول کشیده باشد.
در کودکان اضطراب ممکن است بصورت گریه و فغان کردن، تندخویی، میخ کوب شدن و یا چسبیدن به والدین بروز نماید. فوبی اختصاصی شایعترین اختلال روانی در زنان است. بیشترین سن شروع فوبی از طبیعت، خون، آمپول و جراحت در9تا5 سالگی است.در مقابل بیشترین سن شروع هراس موقعیتی (بجز هراس از ارتفاعات) اواسط دهه 20 است.
اسامی اشیاء یا موقعیت های ترس آور در فوبی اختصاصی به ترتیب عبارتند از حیوان، طوفان، بلندی، بیماری، جراحت و مرگ. فوبی اجتماعی نیز همانند فوبی اختصاصی است با این تفاوت که هراس ناشی از یک موقعیت جمعی یا انجام عملی که در آن فرد در برابر چشمان افرادی ناآشنا واقع می شود و یا احتمال موشکافی از سوی آنان وجود دارد، می باشد. اینان می ترسند به گونه ای رفتار کنند که تحقیر یا شرمنده شوند. حدود (یک سوم)بیماران مبتلا به فوبی اجتماعی، اختلال افسردگی ماژور دارند. بیشترین سن شیوع آن در سنین نوجوانی است.
درمان
هم روش های دارویی و هم غیر دارویی برای درمان فوبی به کار می روند.
دارو درمانی
برای دارو درمانی باید به پزشک متخصص روانپزشک(اعصاب و روان) مراجعه نمود.
