آزمون MMPI از مهمترین آزمونهای شخصیت است که در فرم اصلی خود دارای 565 سوال است و زمان لازم برای اجرای آن حدود یک ساعت می‌باشد. این پرسشنامه را می‌توان هم به صورت فردی و هم به صورت گروهی اجرا نمود. فرمهای گوناگون این پرسشنامه را می‌توان در گروههای سنی بالاتر از 16 سال و یا افرادی که حداقل دارای 8 کلاس تحصیلات هستند، اجرا کرد.
تهیه آزمون MMPI
آزمون شخصیتی مینه سوتا یا MMPI را می‌توان یکی از مهمترین و معتبرترین آزمونها در زمینه شخصیت دانست. این پرسشنامه در سال 1943 بوسیله هاتاوی و مک کنیلی در دانشگاه مینه سوتا ساخته شد و از آن پس در پژوهشهای مختلف مربوط به مسائل شخصیتی و اختلالات روانی و در بیمارستانها ، کلینیکها و مراکز بهداشت روانی مورد استفاده گسترده‌ای قرار گرفت. از سال 1943 تا 1954 بالغ بر 689 مقاله پژوهشی که بیانگر ارزش چشمگیر این پرسشنامه در تشخیص و ارزشیابی شخصیت می‌باشد، منتشر شد.
آزمون MMPI در ایران
مدتها فرم اصلی پرسشنامه MMPI که 565 سوال برای پاسخگویی داشت، در ایران اجرا می‌شد. اجرای چنین پرسشنامه‌ای معایبی داشت، از جمله اینکه بسیار طولانی و وقت گیر بود. بطوری که در اواخر پاسخدهی به پرسشنامه ، آزمودنی کاملا خسته به نظر می‌رسید. از سوی دیگر تفسیر و نمره گذاری آن نیز برای روان شناسان بسیار وقت گیر می‌نمود. علاوه بر این سوالاتی در این فرم با توجه بر فرهنگ غربی گنجانده شده بود که مطابقتی با شرائط فرهنگی ایران نداشت. از این رو اجرای این آزمون آن چنان که انتظار می‌رفت، نمی‌توانست منعکس کننده شخصیت یک فرد ایرانی باشد.
با توجه به وجود مشکلات فوق نیاز برای تهیه آزمونی با همین محتوا که معایب ذکر شده را نداشته باشد، احساس می‌شد. بر این اساس تصمیم برای تهیه فرمی از MMPI که اولا ارزشها و شرائط فرهنگ ایرانی در آن در نظر گرفته شده باشد و ثانیا کوتاه بوده و مستلزم صرف وقت کمتری باشد، گرفته شد. با در نظر گرفتن این مسائل دکتر اخوت ، براهنی ، شاملو و نوعپرست ، 71 سول از پرسشنامه MMPI را اقتباس و با در نظر گرفتن فرهنگ ایرانی آن را در فرم کوتاهی تدوین و یک رشته فعالیتهای پژوهشی را آغاز کردند. این فرم کوتاه شده کاربرد بسیار وسیعی در فعالیتهای پژوهشی بالینی پیدا کرده است و هنوز هیچ آزمون با آن برابری نمی‌کند.
نمره گذاری آزمون MMPI
نمره گذاری این پرسشنامه در دو دسته از مقیاسها صورت می‌گیرد. یک دسته مقیاسهای روانی را شامل می‌شود که قبل از تفسیر و نمره گذاری مقیاسهای بالینی نمره گذاری و تفسیر می‌شود. مقیاسهای روانی شامل مواردی است که احتمال اینکه فرد به برخی از سوالات دروغ گفته باشد، یا جنبه‌های دفاعی به خود گرفته باشد را مشخص می‌کند. همچنین با استفاده از برخی میزانهای این مقیاس می‌توان تعیین کرد که آیا فرد در طول پاسخدهی به آزمون تلاش داشته خود را بهتر و خوبتر جلوه دهد یا بدتر. بر همین اساس نمرات آزمودنی در مقیاس بالینی نیز مورد تعبیر و تفسیر قرار می‌گیرند.
مقیاسهای بالینی به خصوصیات شخصیتی فرد در ابعاد مختلف می‌پردازد. این مقیاسها در فرم 71 سوالی کاهش پیدا کرده‌اند. مقیاسهای باقیمانده شامل موارد زیر است:
•مقیاس HS یا هیپوکندریا : به خصوصیاتی اشاره دارد که حول و حوش خود بیمار انگاری فرد دور می‌زنند. افرادی که نمرات بالایی در این مقیاس می‌گیرند، توجه فزاینده‌ای به مشکلات جسمی خود دارند و اغلب احساس بیماری و ناراحتی می‌کنند، بدون اینکه واقعا مشکل خاص جسمی داشته باشند.
•مقیاس D یا افسردگی : نمره فرد در این مقیاس میزان افسردگی فرد را نشان می‌دهد.
•مقیاس Hg یا هیستری : تمایل به جلب توجه و واکنشهای نمایش گونه را نشان می‌دهد.
مقیاس Pd یا سایکوپاتیک : واکنشهای ضد اجتماعی آزمودنی را نشان می‌دهد.
•مقیاس Pa یا پارانویا : میزان اعتماد یا بی‌اعتمادی فرد را نسبت به دیگران می‌سنجد. افرادی که نمرات بالایی در این مقیاس دارند، افرادی هستند که اعتماد کلی به دیگران دارند و افکار و رفتار آنها حاکی از سوظن شدید است.
•مقیاس PT یا پیکاستنی : به خستگی و ضعف روانی فرد اشاره دارد.
•مقیاس SC یا اسکیزوفرنی : وجود علائم سایکوتیک را مورد بررسی قرار می‌دهد.
•مقیاس Ma یا مانیا : علائم مورد سنجش در این مقیاس بر عکس افسردگی است. افرادی که نمرات بالاتری در این مقیاس کسب می‌کنند، شادتر و پرانرژی‌تر هستند که در برخی درجات بالا به عنوان یک اختلال شناخته می‌شود.
تفسیر آزمودن MMPI
برای تفسیر کامل آزمون MMPI وجود تجربه عملی با افراد و بیماران و اجرای آزمون ضروریست. معمولا با رسم پروفایل نمرات آزمودنی در مقیاسهای بالینی و روانی به ترتیب بالاترین نمرات فرد در مقیاسهای بالینی ، تعیین و کدبندی لازم انجام می‌شود. چندین ترکیب مختلف از کدبندی‌ها در تفسیر آزمون MMPI ارائه شده است، ولی مسلم است که تفسیر نهائی تنها با استناد به این رمزها و کدبندی‌ها انجام نمی‌شود و کلیه نمرات فرد در مقیاسهای بالینی و روانی و شیوه پاسخدهی به آزمون مدنظر قرار می‌گیرد.
